Lời Chủ Chăn Giáo Phận Xuân Lộc, Tháng 10-2021 ” Hỡi người của Thiên Chúa ” (1Tm 6,11)

(DMNC) Lời Chủ Chăn Tháng 10 – 2021

LCC

‘… HỠI NGƯỜI CỦA THIÊN CHÚA…’ (1TM 6: 11)

Quý Cha và Quý Tu sĩ thân mến,

‘… Hỡi người của Thiên Chúa…’ (1Tm 6: 11), lời ngỏ của người cha với người  con trong đức Tin. Ngay trong hành trình thứ nhất, Thánh Phaolô đã hoán cải  Timôthê: ‘Tôi còn nhớ kỹ có nơi anh đức tin không bôi bác’ (2Tm 1: 5), ‘Từ bé  anh đã biết Thánh thư, là phương có thể dạy khôn anh, hòng trông được cứu nhờ bởi tin vào Đức Kitô Giêsu’ (2Tm 3: 15).  

‘… Hỡi người của Thiên Chúa…’ (1Tm 6: 11), lời ngỏ của vị Tông đồ với người  cộng sự thân tín. Trong hành trình thứ hai, Timôthê thay chỗ Gioan-Marcô tháp  tùng Thánh Phaolô, được phái đi Thessalonica để ‘củng cố… và khích lệ lòng tin’  (x. 1Thes 3: 1.2), đi Makêđonia (x. Cv 19: 22) và Corintô ‘Anh cùng làm việc  Chúa như tôi’ (1Co 16: 10). Timôthê được Thánh Phaolô nhờ như một thư ký  trong việc viết thư từ cho các giáo đoàn.

‘… Hỡi người của Thiên Chúa…’ (1Tm 6: 11), lời di chúc về sứ vụ còn gian  truân nặng lòng cho một trong những đệ tử kế nhiệm thân tín nhất: ‘Timôthê,  người con chính tông trong đức tin’ (1Tm 1: 2), ‘Người con chí ái’ (2Tm 1: 2),  từng tháp tùng Thánh nhân cả trong hành trình thứ ba, được uỷ thác giáo đoàn  Ephêsô, nhất là chia sẻ cùng thánh nhân cả hai thời gian bị ‘xiềng xích’, ‘Phaolô  và Timôthê, những nô lệ của Đức Kitô Giêsu’ (Phil 1: 1; Col 1: 1).

Trải nghiệm mối tương quan thâm sâu và linh thiêng, mối ưu tư truyền giảng Tin  Mừng của Thánh Phaolô và Timôthê, ‘Lòng chúng ta lại không cháy bừng bừng’  (Lc 24: 32) trước lời ngỏ của Giáo hội vào mỗi Chúa nhật cuối tháng 10 hằng  năm, ‘Khánh Nhật Truyền Giáo’, năm nay ngày 24 tháng 10…?

Đức Thánh Cha Phanxicô khao khát ‘Một Giáo hội đi ra’ (EG s. 20-24) 1. Vâng lệnh Chúa truyền, Giáo hội ‘Đi Ra’: Với mối quan tâm toàn diện.

Vâng lệnh Chúa truyền, Giáo hội của Chúa đi ra, gặp thời thuận tiện hay  không, vẫn trung tín trong sứ vụ, làm nên cả một truyền thống với mối  quan tâm toàn diện. Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II đã dùng cách diễn  tả ‘Tân Phúc-Âm-Hoá’ trong các văn kiện và các dịp tông du nhiều nơi  trên thế giới, đặc biệt tại Mỹ châu Latinh, Phi châu, Âu châu trong đó, tại  quê hương Ba lan của Ngài.

Đặc biệt nhất, ngỏ lời trước hội nghị các Giám-mục Mỹ châu ở vùng biển  Ca-ri-bê, họp tại Port-au-Prince, Haiti, ngày 9 tháng 3 năm 1983, Đức  Gioan Phaolô II xác quyết rõ rệt quan niệm “Tân Phúc-Âm-Hoá” nói trên:

2

“Việc kỷ niệm 500 năm loan báo Tin Mừng (tại Mỹ châu La-tinh) sẽ có  một ý nghĩa tròn đầy nếu đi kèm với hành động dấn thân của quý chư huynh  Giám mục, cùng với hàng linh mục và giáo dân; dấn thân, không phải để tái phúc-âm-hóa (re-evangelización), mà là tân phúc-âm-hóa (nueva  evangelización). Mới trong sự nhiệt thành, trong phương pháp, trong  lối diễn tả”.

‘Tân Phúc-Âm-Hoá để thông truyền đức Tin’được thực hiện trong ba  lãnh vực chính: Thứ nhất, lãnh vực tác vụ thông thường, được sinh động  hoá bởi lửa của Thần Khí, để đốt cháy tâm hồn những tín hữu thường xuyên  tham dự phụng tự cộng đoàn và tụ họp vào ngày của Chúa để được nuôi  dưỡng bằng Lời và Bánh sự sống trường sinh, bao gồm cả những tín hữu  vẫn duy trì một đức Tin sâu xa và chân thành nhưng ít khi tham dự việc thờ phượng.  

Thứ hai, lãnh vực những người đã được rửa tội nhưng không sống những  đòi hỏi của phép rửa. Trong mối quan tâm từ mẫu, Giáo hội tìm cách giúp  họ trải nghiệm sự hoán cải để phục hồi niềm vui của đức Tin và dấn thân  cho Tin Mừng.  

Thứ ba, trong niềm xác tín loan Tin Mừng trước hết và trên hết là giảng  Tin Mừng cho những người không biết Đức Giêsu Kitô hay luôn luôn chối  bỏ Người. Nhiều người trong số họ vẫn đang âm thầm tìm kiếm Thiên  Chúa, ước ao thấy Thánh Nhan Người…’2 

2. Vâng lệnh Chúa truyền, Giáo hội ‘Đi Ra’: Tổng quan lịch sử3 

Lịch sử rao giảng Tin Mừng bắt đầu với ước muốn cháy bỏng của Chúa  Giêsu là kêu gọi và đối thoại thân tình với mọi người, bất kể họ như thế nào (x. Ga 15: 12-17)4Giáo hội xuất hiện trong truyền giáo. ‘Giáo hội  Chúa Kitô lớn lên từ sự rao giảng Phúc Âm và sống theo hành động  rao giảng’5. Lòng quả cảm và những bước chân của các Thánh Tông đồ,  các cộng đoàn tiên khởi đã gặt hái mùa bội thu… Giữa tình trạng suy sụp  của đế quốc Rôma, Giáo hội đáp ứng nhu cầu tâm linh và văn hoá của dân  trong nhiều thành thị làng mạc. Ở thời kỳ này, (100-301 AD), Giáo hội  truyền giáo nhấn mạnh mô hình chính là Phép Rửa.

Thượng Hội đồng Giám mục, hội nghị lần XIII, từ 17-28 tháng 10 năm 2010.

Đức Thánh Cha Phanxicô, Niềm Vui Tin Mừng, s. 14.

X. Fritz Lienhard, Mission/Évangélisation, in Dictionnaire critique de Théologie, sous dir. Jean-Yves Lacoste,  Puf, 1998.

Đức Thánh Cha Phanxicô, Trải nghiệm của các Tông đồ, in Sứ Điệp Ngày Thế Giới Truyền Giáo, ban hành ngày 06 tháng 01 năm 2021.

X. Stephen B. Bevans et al. Constants in Context, A Theology of Mission for Today. dg. Lm. Đaminh Ngô Quang  Tuyên, Trung Thành và Thích Nghi, nxb. Tôn Giáo, 2020.

3

Từ đầu thế kỷ thứ IV, (313-907 AD), từ Hoàng đế Constantinô tới Nhà  Đường suy vong, thời kỳ đầu Trung Cổ, Giáo hội hướng về: Đông Syria,  Hy lạp, Byzantin, Ấn Độ, Trung Quốc, Phi châu… với các phong trào dòng  tu: trong đế chế Rôma, Ailen, Biển Đức, Anglo-Saxon… Vượt qua những  cuộc bách hại, Giáo hội tiếp tục phát triển, đào sâu hiểu biết mạc khải, giáo  lý ‘thần nhiệm’ cho các dự tòng và củng cố niềm tin trước những trào lưu  sai lầm. Chung sống với lương dân, Giáo hội đã biết thích nghi và hội nhập  văn hoá, diễn tả sinh động tính Công giáo.

Thời kỳ cuối Trung Cổ, (1000-1453). Sự kiện Thập Tự Chinh (9 cuộc  chinh chiến, thế kỷ 11-13) lấy lại Thánh Địa từ bên Hồi giáo… Phong trào  ‘khất thực’ với các chân dung: Phanxicô Assisi, Clara Assisi, Đaminh  Calêruêga, Catarina Siena… rất dấn thân thuyết phục những người ‘lạc  giáo’ và ‘bội giáo’ trở về với Giáo hội.

Thời đại khám phá (1492-1773). Nhờ những phát triển phương tiện, khả năng hàng hải, người ta khám phá những đại lục mới. Giáo hội mở trang sử mới loan Tin Mừng. Các nhà truyền giáo dòng Tên, từ những năm 1610,  đã cùng các Kitô hữu tân tòng chống lại sự bạo tàn và tham lam của các  nước ‘thực dân’… Nhiều cộng đoàn tín hữu được thiết lập tại Mỹ châu, Á  châu (Việt Nam, Ấn độ và Trung Hoa). Giáo hội tri ân đặc biệt những vị tông đồ: Las Casas, Phanxicô Xaviê, Matteo Ricci, Đắc Lộ…

Thế kỷ XVII được ghi dấu sâu đậm với những sự kiện quan trọng: Năm  1622, Đức Thánh Cha Grêgôriô XV thiết lập ‘Thánh bộ Truyền bá Đức  Tin’ và Đức Urbanô thành lập ‘Collegium Urbanum’ (Học viện Urbanô).  Vào năm 1663, theo sáng kiến của Đức cha Francois Pallu, Hội ‘Missions  étrangères de Paris’ (Hội Thừa Sai Paris) được thành lập… Tất cả hoạt  động theo hướng mới của Toà Thánh và độc lập khỏi các nước Âu châu.

Tại Đông phương, các nhà thừa sai được hỗ trợ bởi các ông hoàng miền  Kiev, các Sa hoàng, nhất là đại đế Pierre. Công cuộc loan Tin Mừng thường  bắt đầu bởi một cá nhân: dịch Kinh Thánh ra ngôn ngữ địa phương và lập  những trung tâm với những nhóm thừa sai nhiệt thành. Từ khi Sa hoàng  Alexandre I (+1825) chấp nhận những niềm tin khác, Giáo hội Đông  phương phải chịu không ít thử thách.

Ngày nay, Giáo hội vẫn bền bỉ loan Tin Mừng. Các Giáo phận và các hội  dòng… nhập cư giữa các dân tộc khắp hoàn cầu. Các phong trào Sinh  viên, các hội truyền giáo và những hội nghị truyền giáo thế giới ra đời… Từ sau Thế Chiến I (1919), Giáo hội Công giáo trải qua bốn giai đoạn:

4

Xác tín: Từ Tông thư Maximum Illud (năm 1919, Đức Bênêđictô XV) đến  Công đồng Chung Vaticanô II (1962-1965). Sôi động: Công đồng Vaticanô  II. Khủng hoảng: Thập kỷ sau Công đồng. Tái sinh: Sắc lệnh Ad Gentes  (Truyền Giáo), Tông huấn Evangelii Nuntiandi (1975) đề cao đối thoại và  rao giảng, Thông điệp Redemptoris Missio (Sứ vụ Đấng Cứu Thế), Tông  huấn Evangelii Gaudium (Niềm Vui Tin Mừng), Tông huấn Fratelli Tutti  (Tình Huynh Đệ và Tình Bằng Hữu Xã Hội).

Xây dựng trên ba hằng tố truyền giáo: Cứu rỗi các linh hồn và mở rộng  Giáo hội, khám phá chân lý, dấn thân cho sự giải phóng và cứu độ… Giáo  hội ngày nay làm sáng tỏ bốn yếu tố truyền giáo quan trọng: Tham dự vào  sứ vụ của Thiên Chúa Ba Ngôi, phục vụ Nước Thiên Chúa trong công cuộc  giải phóng con người, Rao giảng Đức Giêsu Kitô Đấng Cứu Độ duy nhất,

và đối thoại Ngôn sứ.

3. Vâng lệnh Chúa truyền, Giáo hội ‘Đi Ra’: Đức Thánh Cha Phanxicô cháy  bừng nhiệt tâm loan Tin Mừng.

Ngày 24 tháng 11 năm 2013, năm đầu tiên trong sứ vụ Giáo hoàng, ngày  đại lễ Chúa Giêsu Kitô, Vua Vũ Trụ, kết thúc năm Đức Tin, Đức Thánh  Cha Phaxicô đã ban hành Tông huấn ‘Niềm Vui Tin Mừng’ (Evangelii  Gaudium) với những tâm tư sinh động đầy Thánh Thần:  

‘Niềm vui Tin Mừng đổ đầy trái tim và cuộc sống của tất cả những  ai gặp Chúa Giêsu. Những ai chấp nhận đề nghị cứu độ của Người  thì được giải thoát khỏi tội lỗi, buồn phiền, trống rỗng nội tâm và cô  đơn. Với Đức Kitô niềm vui luôn luôn được tái sinh’ (s. 1). ‘Đức Kitô  là Tin Mừng vĩnh cửu’ (s. 11).

Loan Tin Mừng ngày nay, cần xác tín truyền giáo thuộc ‘căn tính’ của tín  hữu (x. s. 78.79), cần một não trạng mới:  

‘Chúng ta không thể thụ động và thản nhiên ngồi đợi trong các nhà  thờ của chúng ta; chúng ta cần phải chuyển đổi từ một nền mục vụ thuần tuý bảo tồn sang một mục vụ dứt khoát mang tính truyền  giáo’ (s. 15), ‘Một Giáo hội đi ra’ (s. 20.46), ‘Hiệp thông’ (s. 22),  

‘Mang mùi đoàn chiên’ (s. 24), ‘Lan toả lòng nhân hậu’ (s. 24.43.44).  Loại trừ văn hoá ‘vứt bỏ’, coi con người là món hàng tiêu thụ sử dụng rồi vứt bỏ (x. s. 53). Loại trừ ‘văn hoá’ đang thịnh hành, thế thượng phong được dành cho ‘cái bề ngoài, cái trực tiếp, cái có thể thấy được, cái nhanh, cái phù phiếm, và cái tạm bợ’ (s. 62). Củng cố ‘các mối tương quan nhân vị’ (s. 67), ‘Biết cởi dép khi đứng trên nền  đất thánh thiêng của người khác’ (s. 169), ‘Đem Lời Chúa Giêsu đến

5

tận tầng thâm sâu nhất của tâm hồn các thành phố chúng ta’ (s. 74)… Não trạng mới cũng là để ‘trung thành với ơn gọi của Giáo hội’ (s.  26).

Trong sứ điệp ‘Ngày Thế Giới Truyền Giáo’năm nay, Đức Thánh Cha  Phanxicô tự bạch:  

‘Một khi đã được trải nghiệm sức mạnh tình thương của Thiên Chúa  và nhận ra sự hiện diện từ phụ của Người trong đời sống cá nhân và  cộng đoàn, chúng ta không thể không công bố và chia sẻ điều chúng  ta đã thấy và đã nghe’. Chúng ta đã thấy và đã nghe về ‘Mối quan  hệ của Đức Giêsu với các môn đệ và với toàn thể nhân loại… trong  mầu nhiệm Nhập Thể… trong Tin Mừng và mầu nhiệm Vượt Qua… Chúng ta thấy Thiên Chúa yêu thương loài người đến mức nào và  Người cũng lấy làm của Mình những niềm vui và nỗi khổ của chúng  ta, những hy vọng và lo âu của chúng ta… Người biết rõ thế giới…

và nhu cầu cứu rỗi của thế giới chúng ta… và Người mời gọi chúng  ta tích cực dấn thân cho sứ mạng này.’

Quý Cha và Quý Tu sĩ thân mến,

Đức Thánh Cha Phanxicô truyền cảm hứng cho chúng ta, khơi lên phẩm  hạnh trở nên ‘những người loan báo Tin Mừng đầy Thánh Thần, là  những người dũng cảm mở lòng mình ra cho hoạt động của Chúa  Thánh Thần. (EG s. 259), ‘là những người cầu nguyện và làm việc.  Có các khái niệm thần bí mà không có một sự vươn ra xã hội và  truyền giáo thì chẳng ích gì cho việc loan báo Tin Mừng, cũng như  những bài nói hay hoặc những thực hành xã hội và mục vụ mà thiếu  một linh đạo thì chẳng thể cải hoá các tâm hồn’ (EG s. 262).

‘Cùng với Chúa Thánh Thần, Đức Maria luôn luôn hiện diện giữa dân  Chúa’ (EG s. 284). ‘Công cuộc loan báo Tin Mừng của Giáo hội có  phong cách ‘Maria’. Mỗi khi nhìn lên Đức Mẹ, chúng ta một lần nữa  tin vào bản chất cách mạng của tình thương và sự dịu dàng…’ (EG  s. 288).

Hiệp với Thánh Cả trong năm Giáo hội dâng kính Người, chúng ta thân thưa  cùng Mẹ:

‘Ôi Maria, Trinh Nữ, Mẹ dấu yêu, bởi tác động của Chúa Thánh Thần,  Mẹ đã đón nhận Lời Sự Sống tự thẳm sâu đức Tin khiêm cung: Như  Mẹ đã phó thác hoàn toàn cho Đấng Hằng Hữu, xin giúp chúng con  

Đức Thánh Cha Phanxicô, Sứ Điệp Ngày Thế Giới Truyền Giáo, ban hành ngày 06 tháng 01 năm 2021

6

cũng biết thưa ‘vâng’ trước tiếng gọi ngày càng cấp bách, đi rao  giảng Tin Mừng của Chúa Giêsu.

Ngập tràn sự hiện diện của Đức Kitô, Mẹ đem niềm vui đến cho  Gioan Tẩy Giả, khiến Thánh Nhi trong dạ mẹ nhảy mừng. Lòng rộn  ràng vui sướng hân hoan, Mẹ ca hát những kỳ công của Chúa. Đứng  dưới chân Thập Giá, lòng Tin không lay chuyển… Mẹ vui sướng nhận  niềm an ủi vì Chúa đã phục sinh, và cùng các môn đệ ngóng đợi  Thánh Thần đến, để Giáo hội truyền giáo được khai sinh.

Nay xin Mẹ chuyển cầu cho chúng con đầy nhiệt huyết mới bắt nguồn  từ sự phục sinh của Chúa, để chúng con đem đến mọi người Tin  Mừng của sự sống chiến thắng sự chết. Xin cho chúng con lòng can  đảm thánh thiện biết tìm ra những lối đi mới đem quà tặng của cái đẹp

không phai đến được với mọi người.

Ôi Trinh Nữ luôn lắng nghe và chiêm ngắm, Mẹ tình yêu, Cô Dâu của  tiệc cưới vĩnh hằng, xin thương nguyện cầu cho Giáo hội mà Mẹ là  biểu tượng tinh tuyền, để Giáo hội không bao giờ đóng kín hay đánh  mất niềm say mê xây dựng Nước Chúa.  

Xin ngôi sao của cuộc Tân Phúc-Âm-Hoá, giúp chúng con thành  chứng nhân rạng rỡ cho tình hiệp thông và phục vụ, cho đức Tin nồng  cháy và quảng đại, cho công lý và tình thương đối với người nghèo,  để niềm vui Tin Mừng chạm đến tận cùng trái đất, soi sáng cả những  bờ rìa thế giới.

Lạy Mẹ của Tin Mừng sống động, suối an vui cho những người bé  mọn của Chúa, xin cầu cho chúng con. Amen. Alleluia! (EG s. 288).

‘… Hỡi người của Thiên Chúa…’ (1Tm 6: 11). Mỗi cha, mỗi tu sĩ đều là ‘người  của Thiên Chúa’… Tôi có ‘nhận ra’ lời ngỏ… từ Thiên Chúa, từ Giáo hội, từ thâm tâm…

Lời ngỏ có làm sống dậy lòng mến thuở đầu… trong ngày tôi phủ phục lãnh  nhận Thánh Ân Linh mục… ngày tuyên khấn…

‘Người của Thiên Chúa’ chẳng lẽ bỏ lơi sứ vụ… để tháng ngày ra hư không… để cộng đoàn tan tác?

✞ Gioan Đỗ Văn Ngân

Giám mục Giáo phận Xuân Lộc

Từ khoá:

Bài viết liên quan TIN GIÁO PHẬN